Densytometry drukarskie

Czym jest gęstość druku?

Gęstość to najbardziej podstawowa wartość pomiarowa określająca parametry mechaniczne drukowania. Gęstość odblaskową oblicza się na podstawie ilości światła odbijanej od podłoża (papier, film itd.) oraz ilości farby. Jest to łatwa metoda oceny zmian w grubości farby lub stężenia nakładanej farby. Wraz ze wzrostem grubości filmu lub stężenia farby rośnie ilość pochłanianego światła, a spada ilość światła odbitego, dlatego urządzenie odczytuje ciemniejszy wygląd barwy jako większą gęstość.

Do czego służy densytometr?

Densytometr refleksyjny służy do pomiarów barwy z wykorzystaniem filtrów w kolorze czerwonym, zielonym i niebieskim zbliżonych do filtrów używanych do separacji kolorów. Jest to instrument, który umożliwia operatorom maszyn drukarskich korzystanie z informacji zwrotnych umożliwiających działanie ilościowe. Densytometry służą do mierzenia zmian wynikających z modyfikacji parametrów o charakterze mechanicznym na maszynie drukarskiej, m.in. gęstość farby stałej, wzrost wartości tonalnej / przyrost punktu i wsiąkliwość farby.

Czy densytometr to to samo co spektrofotometr?

Densytometr nie wykonuje pomiarów barwy. Filtry powodują, że farby odpowiadające im kolorystycznie są odbierane jako ciemne, stąd mówi się, że densytometry „widzą” na czarno i biało.

Dlaczego potrzebuję densytometru?

Dowolna zmiana na maszynie drukarskiej może wpłynąć na parametry mechaniczne druku. Densytometr dostarcza operatorowi maszyny drukarskiej informacji zwrotnych na temat mechanicznych parametrów drukowania umożliwiających działanie.

• Zmiana gęstości farby może mieć bezpośredni wpływ na grubość filmu lub objętość nakładanej farby.
• Zmiana wielkości przyrostu punktu może wynikać ze zmiany ciśnienia odciskania lub stanu filcu drukarskiego i obciągu.
• Wsiąkliwość farby to miernik zakresu transferu farby na podłoże, na które nałożono już wcześniej inną farbę.

Stosowanie densytometru do monitorowania parametrów mechanicznych druku stanowi dobrą podstawę do kontroli druku, a także ma zasadnicze znaczenie dla uzyskania powtarzalnych obrazów tonalnych i grafik
Aby mieć pewność uzyskiwania precyzyjnych wyników, należy pamiętać o regularnej kalibracji densytometru.

Czym jest pomiar gęstości?

Gęstość to nie jest kolor. Gęstość dotyczy tylko poziomu jasności lub ciemności koloru, a nie określenia prawidłowości koloru. Densytometr mierzy dwa rodzaje pomiarów w celu kontroli gęstości na maszynie drukarskiej:

1 - Kontrola stosowania farb procesowych w czterech kolorach umożliwia monitorowanie za pomocą tradycyjnego densytometru.

Obciążenie farby pigmentem na maszynie offsetowej jest bardzo stałe. Zmiana gęstości jest bezpośrednio związana ze zmianą grubości filmu farby. Na maszynach fleksograficznych obciążenie tuszem może zmienić się wraz ze stężeniem tuszu. Dodatek rozcieńczalnika lub wody do farby fleksograficznej spowoduje słabszy transfer pigmentu na podłoże, co powoduje słabszy kolor i niższą wartość gęstości. Wraz z odparowaniem nośników farby zwiększa się stężenie farby fleksograficznej, dając większą gęstość w pomiarze. Wykorzystywanie wartości gęstości farb stałych w kolorach błękitnym (C), purpurowym (M), żółtym (Y) i czarnym (K) do monitorowania i korygowania grubości filmu farby lub stężenia ma kluczowe znaczenie dla kontroli procesu drukowania.

• Wartość tonalna, określana też jako „obszar punktu”, to jednostka wartości odcienia zadrukowanego ekranu i jest przekazywana jako wartość procentowa gęstości farb stałych. Wzrost wartości tonalnej (TVI) jest powszechnie określany jako przyrost punktu. Wartość TVI odnosi się do różnicy pomiędzy wartością tonalną na wydruku a wartością tonalną w oryginalnym pliku. W zależności od technologii druku i metody kalibracji maszyny drukarskiej typowe wartości CMYKTVI mieszczą się w zakresie od 16 do 22%.
• Parametry wsiąkliwości farby / pozornej wsiąkliwości wskazują, na ile dobry będzie transfer mokrej farby na podłoże i na wcześniej nałożoną warstwę farby. Pomiar zalewki to sposób na przewidywanie zmiany koloru w przypadku kolorów nadrukowywanych na inne kolory. Jednak parametry maszyny drukarskiej mogą ograniczać możliwości uzyskiwania dobrych efektów wsiąkliwości farby. Na efekt zalewania farby może wpływać szereg zmiennych na maszynie drukarskiej, przy czym niektóre z nich są pod kontrolą operatora, jak np. prędkość działania prasy lub ustawienia osuszacza w przypadku maszyn w niego wyposażonych. Na przyczepność farby może wpływać roztwór zwilżający stosowany na maszynie drukarskiej lub grubość filmu farby. Niektóre zmienne wymagają zmian pozostających poza kontrolą operatora, jak np. przyczepność farby określona dla farby offsetowej. W tym przypadku sprzedawca farby może mieć możliwość modyfikacji farby za pomocą dodatków lub nawet przejście na inny system farb charakteryzujący się inną przyczepnością.
• Wartości kontrastu wydruku, takie jak „spłaszczenie” (tj. niski kontrast wydruku) albo „wychodzenie ze strony” (tj. wysokie wartości kontrastu wydruku) dobrze współgrają z subiektywną oceną jakości wydruku. W porównaniu z średniotonowymi wartościami przyrostu punktu, które zmieniają się wraz z grubością filmu farby, a przez to gęstością, wysokie wartości kontrastu wydruku wymagają wysokiej gęstości i ostrego wydruku w celu zachowania szczegółów cienia. Podczas produkcji jest to często wykorzystywane jako wskaźnik dla zachowania prawidłowego stosunku ilości farby do wody, a pogorszenie kontrastu w miarę upływu drukowania może wskazywać na potrzebę zastosowania roztworu zwilżającego.

eXact Basic to tradycyjny densytometr do kontroli procesu gęstości czterech kolorów.

2 - Kontrola procesu druku farbami spotowymi wymaga użycia zaawansowanego densytometru

Filtry wbudowane w tradycyjne densytometry są zoptymalizowane pod kątem kolorów farb procesowych. Nie są dostosowane do wszystkich kolorów spotowych. Podczas pomiaru kolorów spotowych za pomocą zestawu tradycyjnych filtrów densytometr może próbować dobrać filtr automatycznie. Wartość tonalna koloru spotowego (SCTV) służy do obliczania wartości tonalnej kolorów spotowych (ISO 20654:2017). W ramach tej metody wykorzystuje się wartości współczynnika odbicia spektralnego do uzyskania wartości tonalnej pomiędzy papierem (0%) i farbą stałą (100%). Podstawowy densytometr nie może zapewnić takich wartości, ponieważ wartości tonalne SCTV różnią się od wartości tonalnych CMYK.

Do pomiaru gęstości koloru farby spotowej należy użyć densytometru eXact Basic Plus lub spektrofotometru eXact do sprawdzenia koloru punktowego na optymalnej spektralnej długości fali dla danej farby.

Który densytometr jest najlepszy?

• Densytometr eXact Basic ma możliwości tradycyjnego densytometru przydatne w przypadku kontroli gęstości w podstawowej metodzie z farbami procesowymi w czterech kolorach.
• Natomiast w przypadku pomiaru gęstości kolorów spotowych i pomiarów wartości tonalnych densytometr eXact Basic Plus daje bardziej zaawansowane funkcje w zakresie zaawansowanej kontroli gęstości.
• Rodzina produktów eXact umożliwia rozbudowę. Densytometr eXact można rozbudować do funkcji spektrofotometru eXact, aby uzyskać większą kontrolę barwy albo w celu dostosowania swojego procesu produkcyjnego do standardu drukowania, np. GRACoL, SWOP, FOGRA itd.
• A jeśli szukasz densytometru transmisyjnego, X-Rite ma w swojej ofercie kilka densytometrów do pomiaru filmu.